Conservatoir eigenbeslag
Een middel dat de geëxecuteerde nog wel eens toepast, is het leggen van een conservatoir eigenbeslag ex art. 724 Rv voor een gestelde (tegen)vordering op de executant op de vordering van de executant die is vastgelegd in een executoriale titel.
Misbruik van recht
In beginsel zal een eigenbeslag dat ertoe dient om de executie van een veroordeling tot betaling van een geldsom te frustreren moeten worden afgewezen vanwege misbruik van recht. Van dit beginsel kan echter worden afgeweken.
Rechtspraak
Hoge Raad
- HR 27-11-2009, ECLI:NL:HR:2009:BJ8836 (Ontvanger/X)
De mogelijkheid van eigenbeslag is in de wet voorzien voor gevallen waarin de beslaglegger geen mogelijkheid heeft tot verrekening van het door hem verschuldigde met zijn vordering op de schuldeiser. In dit geval staat art. 24 IW in de weg aan verrekening van de vordering van de ontvanger op X met diens vordering tot teruggave van het gevorderde bedrag, maar deze bepaling sluit naar haar aard en strekking beslaglegging daarop niet uit. Bovendien had de ontvanger ook nog een zelfstandig ander belang bij het leggen van dit beslag omdat inmiddels onder hem derdenbeslag was gelegd ten laste van X.
Lagere rechtspraak
- Rb. Overijssel (vzr.) 14-05-2014, ECLI:NL:RBOVE:2014:2685
Door het gelegde conservatoire derdenbeslag, dat in wezen neerkomt op een verkapt eigenbeslag, frustreert gedaagde de tenuitvoerlegging van het vonnis. Deze handelwijze heeft als gevolg dat de executoriale kracht van de uitspraak voor wat betreft de veroordeling van X jegens eiser vooralsnog wordt weggenomen. Het voldoen aan die uitvoerbaar bij voorraad verklaarde veroordeling wordt immers op deze wijze geblokkeerd. Dat kan misbruik van recht opleveren, tenzij sprake is van een uitzonderingssituatie. - Rb. Utrecht (vzr.) 02-09-2009, ECLI:NL:RBUTR:2009:BJ7562
Verzoeker wenst met het beslagverzoek beslag te leggen op de gelden die door hem zullen worden betaald aan de deurwaarder die door verweerster is ingeschakeld voor de executie van een vonnis. Als de voorzieningenrechter het door verzoeker gevraagde verlof zou verlenen, zou de tenuitvoerlegging van de veroordeling worden gefrustreerd. Daarvoor is het beslagrecht niet bedoeld. Met het leggen van het onderhavige beslag, dat als een verkapt eigenbeslag moet worden aangemerkt, wordt dan ook in beginsel misbruik gemaakt van procesrecht. - Rb. Arnhem (vzr.) 08-07-2009, ECLI:NL:RBARN:2009:BJ4432
Er bestaat aanleiding om bij de beoordeling van de vraag of het gelegde beslag dient te worden opgeheven aansluiting te zoeken bij de criteria die worden gehanteerd bij het beoordelen van de vraag of de executie van een uitvoerbaar bij voorraad verklaard veroordelend vonnis dient te worden geschorst. Het komt neer op de vraag of het vonnis van de rechtbank Arnhem klaarblijkelijk op een juridische of feitelijke misslag berust, dan wel of op grond van na dit vonnis voorgevallen of aan het licht gekomen feiten de tenuitvoerlegging daarvan een noodtoestand zal doen ontstaan, waardoor een onverwijlde tenuitvoerlegging niet kan worden aanvaard. - Hof Den Bosch 11-03-2009, ECLI:NL:GHSHE:2009:BH5998
Een eigenbeslag dat ertoe dient om de executie van een veroordeling tot betaling van een geldsom te frustreren dient in beginsel te worden afgewezen. In dit geval moet er van dit beginsel te worden afgeweken. Er is niet alleen sprake van een gepretendeerde tegenvordering van de maatschap maar er bestaat ook een reconventionele uitvoerbaar bij voorraad verklaarde veroordeling tot verwijzing naar de schadestaatprocedure. - Rb. Amsterdam (vzr.) 26-07-2007, ECLI:NL:RBAMS:2007:BG2379
X wordt in een bodemprocedure in conventie veroordeeld tot betaling van een bedrag aan Y en in reconventie wordt Y veroordeeld tot afgifte van alle zaken van bedrijf X op het terrein van Y. X betaalt het door haar te betalen bedrag op een rekening van een stichting derdengelden van de advocaat van Y. Vanwege het verrmeende niet nakomen van de afgifteplicht door Y legt X vervolgens conservatoir derdenbeslag op de gelden op die rekening. Y vordert opheffing vanwege misbruik van het beslagrecht. De voorzieningenrechter weigert de gevraagde voorziening. - Rb. Breda (vzr.) 08-09-2004, ECLI:NL:RBBRE:2004:AQ9897
Een conservatoir eigenbeslag ter afwending van het executeren van een vonnis is niet in alle gevallen uitgesloten, maar is slechts aanvaardbaar indien de gepretendeerde tegenvordering op basis van de overgelegde bescheiden voorshands voldoende is gestaafd. Op grond van het hiernavolgende is de voorzieningenrechter van oordeel dat hieraan in dit geval niet is voldaan. - Rb. Amsterdam (vzr.) 31-08-2004, NJF 2004, 529
In het algemeen wordt geen verlof verleend voor het leggen van ‘eigenbeslag’ indien daarmee wordt beoogd de executie van een vonnis te frustreren. Een derdenbeslag onder de deurwaarder met hetzelfde effect moet worden beschouwd als een verkapt ‘eigenbeslag’. Er is sprake van misbruik van recht. De vordering tot opheffing van het beslag wordt toegewezen.