Degene die inzage vordert moet een rechtmatig belang voor inzage of afgifte hebben.
Memorie van toelichting
Volgens de Memorie van Toelichting komt het er in beginsel op aan of een partij een onredelijk voordeel geniet dan wel of haar wederpartij een onredelijk nadeel lijdt doordat een bepaald (bewijs)stuk in de procedure niet als bewijsmiddel ter beschikking komt.
Rechtspraak
- Hof Den Bosch 24-03-2015, ECLI:NL:GHSHE:2015:1068
Vordering werkgever afgewezen. Rechtmatig belang niet aangetoond. Fishing expedition. - Rb. Den Bosch (vzr.) 12-03-2012, ECLI:NL:RBSHE:2012:BV9148
Vordering tot inzage toegewezen. Rechtmatig belang. - Rb. Den Bosch 19-10-2011, ECLI:NL:RBSHE:2011:BT8538
Geen rechtmatig belang bij inzage bescheiden. - Rb. Amsterdam 31-08-2011, ECLI:NL:RBAMS:2011:BT2581
Vorderingen tot inzage prematuur. Bewijsvergaring mogelijk op andere wijze. - Rb. Almelo (vzr.) 27-10-2010, ECLI:NL:RBALM:2010:BO2563
Vordering tot inzage afgewezen. Geen rechtmatig belang. - Rb. Den Haag (vzr.) 20-10-2010, ECLI:NL:RBSGR:2010:BO1529
Bewijsbeslag. Geen rechtmatig belang. - Rb. Haarlem 25-08-2010, ECLI:NL:RBHAA:2010:BO6307 (Merkenrecht)
Terecht beroep op art. 2.21 BVIE en art. 843a Rv. Recht tot inzage in financiële gegevens. - Hof Arnhem 02-12-2008, ECLI:NL:GHARN:2008:BH2816
Geen rechtmatig belang. Fishing expedition. - Hof Amsterdam 02-12-2008, ECLI:NL:GHAMS:2008:BG9051
Vordering tot inzage afgewezen. Geen spoedeisend belang. Fishing expedition. - Rb. Amsterdam 02-04-2008, ECLI:NL:RBAMS:2008:BC9315 (Cargill/KPN)
Incidentele vordering tot overlegging van stukken gedeeltelijk toegewezen. - HR 06-10-2006, ECLI:NL:HR:2006:AX7774 (Vaartijdenboek)
Rechtmatig belang werknemer tot overlegging vaartijdenboek verlangen. Geen beroep op subsidiariteitsbeginsel ex art. 843a lid 4 Rv.
Degene die inzage vordert moet in de vordering tot inzage vermelden om welke bescheiden het gaat. Een 'fishing expedition' moet worden voorkomen.
- Rb. Breda (vzr.) 11-05-2010, ECLI:NL:RBBRE:2010:BM4382 (Bewijsbeslag niet-IE)
Opheffing bewijsbeslag. Er is sprake van een 'fishing expedition'. - Rb. Amsterdam (vzr.) 11-09-2008, ECLI:NL:RBAMS:2008:BF0587 (843a Rv)
Vordering tot afgifte van afschriften van bescheiden ex art. 843a Rv gedeeltelijk toegewezen. Beroep op geheimhouding verworpen. - Rb. Den Bosch 16-04-2008, ECLI:NL:RBSHE:2008:BC9695 (843a Rv)
Vordering ex art. 843a Rv voor bepaalde bescheiden toegewezen. Andere wijze van informatievergaring mogelijk, maar is onvoldoende voor afwijzing van de vordering.
Ruime opvatting 'bescheiden'
Het begrip 'bescheiden' wordt ruim opgevat: Bescheiden zijn niet alleen brieven, faxen, aktes en andere documenten. Als deze documenten op een gegevensdrager, bijvoorbeeld een usb-stick, opgeslagen zijn, vormen zij ook bescheiden in de zin van art. 843a Rv. Hetzelfde geldt voor e-mailberichten. Of WhatsApp- of sms-berichten bescheiden zijn, staat ter discussie.
- Rb. Rotterdam 03-09-2009, ECLI:NL:RBROT:2009:BJ7141 (Bewijsbeslag niet-IE)
Onder het begrip bescheiden vallen niet alleen papieren, maar ook electronisch opgeslagen gegevens.
Bescheiden staan ter beschikking
De bescheiden moeten ter beschikking staan of onder berusting zijn van degene tegen wie afgifte of inzage wordt gevorderd.
Degene die inzage vordert is partij bij een rechtsbetrekking waarop de bescheiden betrekking hebben.
- HR 10-07-2015, ECLI:NL:HR:2015:1834 (Tristan van der V.)
Blijkens de tekst van art. 843a lid 1 Rv dient een vordering betrekking te hebben op bepaalde bescheiden aangaande een rechtsbetrekking waarbij degene die de bescheiden vordert (rechtstreeks of door rechtsopvolging) partij is. Ook een verbintenis uit de wet wordt aangemerkt als een rechtsbetrekking in de zin van deze bepaling. Noch uit de tekst van art. 843a lid 1 Rv, noch uit zijn totstandkomingsgeschiedenis vloeit voort dat art. 843a lid 1 Rv tevens eist dat degene tegen wie de vordering is gericht, partij is bij de in deze bepaling bedoelde rechtsbetrekking. Een vordering op de voet van art. 843a lid 1 Rv kan dus worden ingesteld tegen wederpartijen bij de in deze bepaling bedoelde rechtsbetrekking, en tegen derden die bij die rechtsbetrekking geen partij zijn.
- Rb. Arnhem 26-09-2012, ECLI:NL:RBARN:2012:BX9568
Vordering ex art. 843a Rv afgewezen. Er bestaat geen rechtsbetrekking tussen partijen. Een partij kan geen beroep op art. 22 Rv doen. De rechtbank kan dit wel en doet dit ook.
- Rb. Arnhem 13-07-2011, ECLI:NL:RBARN:2011:BR4423
Incidentele vordering tot afgifte van bescheiden ex art. 843a Rv. Wel sprake van rechtsbetrekking, maar vordering om andere redenen afgewezen.
- Rb. Rotterdam 10-06-2009, ECLI:NL:RBROT:2009:BJ8968 (Tele2 c.s./KPN)
Het begrip rechtsbetrekking moet ruim worden uitgelegd.
- HR 18-02-2000, ECLI:NL:HR:2000:AA4877 (News Int. c.s./ABN AMRO)
Geen inzage ex art. 843a Rv in bankafschriften. Eiser in cassatie is geen partij in de rechtsbetrekking tussen de bank en haar rekeninghouders.
De rechter bepaalt de wijze bepaalt waarop inzage, afschrift of uittreksel wordt verschaft.
- HR 13-09-2013, ECLI:NL:HR:2013:BZ9958 (Molenbeek/Vergeer)
De vereiste vertrouwelijkheid van digitale bestanden kan op diverse wijzen worden gewaarborgd, bijvoorbeeld door invoering van een certificeringsstelsel, en het is niet aan de rechter om zulke keuzes in algemene zin te maken. De voorzieningenrechter dient een beslissing te nemen met inachtneming van alle omstandigheden van het geval.
Professionele geheimhouders zijn niet verplicht om mee te werken aan een vordering tot inzage van bescheiden die zij uitsluitend uit hoofde van hun functie onder zich hebben of waarover zij de beschikking hebben (art. 843a lid 3 Rv).
Rechtspraak
- Rb. Amsterdam (vzr.) 11-09-2008, ECLI:NL:RBAMS:2008:BF0587
De contractuele geheimhoudingsplicht van een financier betreft niet een geheimhoudingsplicht als bedoeld in art. 843a lid 3 Rv.
Gewichtige redenen
Degene die de bescheiden te zijner beschikking of onder zijn berusting heeft, is niet gehouden aan de vordering tot afgifte te voldoen, als daarvoor gewichtige redenen zijn en ook als redelijkerwijs aangenomen kan worden dat een behoorlijke rechtsbedeling ook zonder verschaffing van de gevraagde gegevens is gewaarborgd. Dit betreft de eis van subsidiariteit ex art. 843a lid 4 Rv.
Andere middelen
De vraag is dan of degene die inzage in gegevens wil krijgen, ook op andere wijze dan een procedure ex art. 843a Rv aan die gegevens kan komen. Te denken valt aan de volgende middelen:
- Openbare bronnen, zoals de kamer van koophandel en het kadaster.
- Een voorlopig getuigenverhoor. De rechtspraak oordeelt hier verschillend over.
- Een deskundigenbericht. In beginsel vormt dit geen alternatief.
Rechtspraak
- Hof Leeuwarden 26-06-2012, ECLI:NL:GHLEE:2012:BW9764
Vordering tot afgfite afgewezen. Gegevens kunnen ook op andere wijze worden verkregen.
- HR 06-10-2006, ECLI:NL:HR:2006:AX7774 (Vaartijdenboek)
Werknemer heeft rechtmatig belang om op grond van art. 843a Rv overlegging van het vaartijdenboek verlangen. Geen beroep op subsidiariteitsbeginsel ex art. 843a lid 4 Rv.
Inzage bij intellectueel eigendom
Bij een vordering tot inzage op grond van art. 1019a Rv is art. 843a lid 4 Rv niet van toepassing (art. 1019a lid 3 Rv).